CLARIDADE

 

39 poemas 

(Porto, Venade, 2022-2024) 

 

1ª ediçãoQuetzal, Lisboa, Outubro 2024 

capa de Rui Cartaxo Rodrigues, a partir de The «Martha McKeen» of Wellfleet (1944), de Edward Hopper 

direcção literária de Francisco José Viegas 

 

encomendar o livro aqui. 

 

§ 

 

VICENTE ARAGUAS, Nordesía, Galiza, 17.11.2024
LUZ, MÁIS LUZ
 

«Logo de ler a última entrega do poeta portugués, João Luís Barreto Guimarães, “Claridade” (Quetzal Editores, Lisboa, 2024) apetece intercalar parénteses no texto, cal fai o poeta nos seus poemas, para permitir segundas lecturas. Nun xogo como de bonecas rusas ou de caixas chinesas. Tamén, se cadra, para que a súa ironía ou retranca chegue mais ao fondo aínda. Porque Barreto Guimarões, médico de profesión, nado no Porto en 1967, sabe revirar os seus poemas, darlle voltas aos calcetíns que visten os seus pés, para que estes camiñen dun xeito máis confortable. E con eles os lectores que procuren na poesía sosego. 

Unha tranquilidade chea de elegância a que procura a poética deste autor, limpísima, mesmo cando se alporiza, por exemplo, contra Vladimir Vladimirovich Putin ou ironiza confrontado a ese señor Koslowskim, cando xustifi ca por que non vai á manifestación (fose esta cal fose). Que os ataques do autor de “Claridade” teñen ese valor universal que muda aa anécdotas en categorías. E categórico, cun distanciamento cáseque brechtiano ao que axudan eses parénteses, aos que me referín, que actúan a xeiito de coros. 

Estratexia coral na que abondan os humanos aínda que, mira por onde, se coe un gato. Un felino do que o seu dono aclara que: “Sou o humano/ do meu gato. Pouco falta para que fale.” Un coro mudo, neste caso, por máis que vexamos a pata do gato como entra no teclado e fai que este mude en tecladooooooooooooooo. E os que temos gato, ou partillamos o gato de quen queremos (e nos quere), sabemos como “Neruda Neruri”, un supoñer, fai por incorporarse ao texto que estamos a escribir facendo falcatruadas. 

Quero dicir que pois Barreto Guimarães aposta pola “claridade” faino, tamén, por unha poética do cotián, o que non quere dicir que entre abertamente nesa “liña clara”, ao Hergé, por exemplo, que se ten senso no “comic”, eis o caso do autor belga, perde ese misterio que debe ter a poesía se é tal. 

Caso contrario non pasa de ser un xornal, páxina de sucesos, preferentemente, ou esas cousas que se prodigan nas redes e que non pasan de poemiñas escritos por poetastros. Iso non quita, caso do poema adicado a Putin, que o autor de “Claridade”, no medio da calor do verán, fale de “A guerra medida polas colleitas”, ocupándose dos cemiterios de estatuas “no Leste de Europa (onde/ ditadores e verdugos morrem uma/ segunda vez.)”. 

E non lle falta humor ao poeta do Porto, quen remata o seu libro cos versos que lle pido prestados para poñer o ramo ao meu: “na manhá de São Joõ/ dois bébados desciam a rua/ em sonora ascholía/ interpretando a cada porta/ a toccata e fuga/ de Baco.” Por exemplo.» 

 

§ 

 

SÍLVIA SOUTO CUNHA, Visão, 14.11.2024

NAVEGAR É PRECISO – CLARIDADE, JOÃO LUÍS BARRETO GUIMARÃES 

«Como num jogo de ecos, este volume contém uma epígrafe dedicada a Zbigniew Herbert: “He wanted to be true / to uncertain clarity” (“Ele desejava ser verdadeiro / à incerta claridade” em tradução livre). É que “nem tudo precisa ser /exactamente / aquilo para que foi desenhado”, tudo é chiaro-escuro. “Não percas tempo / com poesia. Fala antes da vida autêntica (…) Fala antes com o silêncio”, avança um “manifesto” na página 34. Prémio Pessoa 2022, com quase uma vintena de livros publicados, João Luís Barreto Guimarães senta-se novamente à beira do mundo, “aberto todos os dias”, com a simples armadura da melancolia e das palavras quotidianas, mas com um lápis mais ferido de acutilância. Nestes 39 poemas cabem gaivotas e aroma a estevas, e uma “paisagem com Focaccia al formaggio spaghetti alle vongole e tiramisu”, mas mais ainda a “beleza de / um salário justo”, uma experiência de Deus chamada Vladimir Vladimirovich Putin, a bomba "obediente” que vai motivada. O “escolher ir contra a corrente / como salmão na boca de um urso.”» 

 

§ 

 

JOÃO CÉU E SILVA, Diário de Notícias, 14.10.24

DE OLHO EM DEUS

 

«Em Claridade, João Luís Barreto Guimarães regressa a perguntas com muita desfaçatez, interroga também e, principalmente, pinta breves frescos do mundo (ir)real. Como: “A / noite é automática. Já vem / de origem assim”; como: “Instruir os cães / a serem lobos e os leões a serem / gatos”; como: “Não percas tempo / com a poesia. Fala antes da vida autêntica”… Decerto, do melhor material para ler entre intervalos dos livros anteriormente referenciados porque não O esquece num dos poemas, aquele “dedicado” a Putin: “Milhões de anos / passaram e ainda temos de estar / atentos (de olho /em Deus). Não para de fazer experiências.”»

 

 

§


Движение (Movimento- edição búlgara)

 


43 стихотворения / poemas

 

Порто, Леса да Палмейра, Венаде и Торе да Медронейра, 2018-2020

Porto, Leça da Palmeira, Venade e Torre da Medronheira, 2018-2020

 

ЕРГО, София, 2024

Ergobooks, Sófia, 2024

 

Художник: Ирина Джонкова/ capa de Irina Dzhonkova

Превод: Сони Бохосян /tradução de Sony Bohosian

Издател: Мартин Христов / direcção literária de Martin Hristov

 

поръчайте книгата от тук / encomendar o livro aqui

 

§

 

« В „Движение“ авторът организира стихотворенията по дните от седмицата, придавайки по-плътна наративна динамика на ежедневието, на движението само по себе си. Основните теми са конкретната и метафизичната представа за света, които са основани върху ежедневието. Изненадващо у древните народи е било разбирането им за фино емпирично напрежение у Човека през дните от седмицата. Те не само решават да назоват дните на имената на небесни тела и богове, но променят и техния ред. В реда на дните от седмицата, създаден от древните, връхната точка е Марс, вторник (ден на войната), а най-спокойна е съботата (ден за почивка и свободно време). Интуицията им да променят естествената последователност на Космоса е възпроизвела циклично повтаряща се история, пораждаща смисъла и движението. »


§

NOMAD (edição sérvia)



42 pesme/poemas

(Leça da Palmeira, Venade i Torre da Medronheira, 2015-2018)


Treći Trg, Beograd, 2024


prevod/tradução de Vesna Stamenković

dizajn korica/capa de Dina Radoman

urednik/ direcção literária de Dejan Matić

 

Treci Trg gift shop

 

§

 

Biblioteka Sredozemlje donosi izbor književnih dela savremenih autora iz zemalja evropskog Mediterana, promovišući vrednosti karakteristične za različite jezike koji geografski i istorijski pripadaju zajedničkoj književnoj tradiciji.

Žoao Luis Bareto Gimaraiš rođen je u Portu u Portugalu (1967), gde je završio i studije medicine (rekonstruktivnu hirurgiju). Predaje Uvod u poeziju za studente medicine na Univerzitetu u Portu.

 

Jedinstveni glas koji se kreće od metapoetske introspekcije do metafizičke nelagode, od osuda društva do kulturološkog friza, od privatne, unutrašnje istorije, do one kolektivne. Autor brani dostojanstvo drugog mesta, istražuje unutrašnji život svakodnevnih stvari, i oštrom ironijom secira zla svoje domovine.

Luis Bage Kiles, El Pais

 

Vitalnost i promišljenost (…) poetska i živa ispovest nekoga ko živi rastrzan između želje za svetom i potrage za značenjem. Atmosfera u ovim pesmama je lagana, nervozna, kao da dve ruke plešu okrećući stranice. Spoj dugih i kratkih stihova, upotreba komentara i objašnjenja u zagradama, brz ritam prelaza, zajedno stvaraju efekat vrtloga (u čaši vode) i impresionističke lakoće.

Žordi Dose, El Mundo

 

Male, svakodnevne stvari, svakodnevni trenuci uhvaćeni u stilu veštog fotografa čiji snimci otkrivaju čitavu priču u nekoliko svedenih detalja: Bareto Gimaraiš piše zanimljivu i prefinjenu poeziju o suštinskim vrednostima postojanja.

Lada Vajs

 

§

 


STŘEDOMOŘÍ (Mediterrâneo - edição Checa)

 



43 poemas/ básní

(Leça da Palmeira, Venade a Torre da Medronheira, 2018-2020) 

Togga, Praga, 2024 

tradução de/ přeložila Kateřina Ritterová
direção literária de / editor Dušan Neumahr

 

 knihu si můžete koupit zde

 

 §


Středomoří je druhá básnická sbírka Joãa Luíse Barreta Guimarãese, která po Tulákovi (Togga, 2022) vychází v českém překladu. Jejím ústředním tématem je opět toulání – tentokrát po evropské středomořské historii a kultuře, od pravěku po současnost, krajinou skutečnou i duchovní. Středomoří by mohlo sloužit jako erudovaný průvodce po nejúžasnějších koutech světa, ale stejně tak by mohlo být i krabicí plnou pohlednic a suvenýrů z cest, objevenou kdesi na půdě.

 

O autorovi:

João Luís Barreto Guimarães, básník, lékař a překladatel, se narodil v červnu roku 1967 v Portu. První sbírku básní, Há Violinos na Tribo (Kmenové housle), vydal v roce 1989. Dosud publikoval dvanáct básnických sbírek; zatím poslední, Aberto Todos os Dias (Každý den otevřeno), vyšla v roce 2023, v současnosti (v roce 2024) se připravuje do tisku kniha Claridade (Jasno). Autorova poezie má v sobě analytičnost a přímočarost básníků-lékařů. K její čtivosti přispívá civilní jazyk, humanistické ladění a zaměření spíš na objektivní realitu než na subjektivní pocitovost. Přesto ale není intelektuálně odtažitá, vyznačuje se humorem, sebeironií a lyrickou obrazností.

Barreto Guimarães nepřináší jen každodenní život do poezie, ale i poezii do každodenního života: velký úspěch má jeho poetický seminář pro studenty medicíny, protože co člověku pomůže lépe chápat bolest bližního než právě poezie?


§

움직임 (MOVIMENTO – edição coreana)

43 poemas

 

Leça da Palmeira, Venade e Torre da Medronheira, 2018-2020

 

Dawon, Seul, 2024

 

tradução de Na Young Jung

 

> encomendas : dawonpublishing@naver.com

 

§

 


MOVIMENTO (edição egípcia - حركة )


٤٣ قصيدة  /43 poemas

 

٢٠١٨-٢٠٢٠ - ليسا دا بالمييرا - فينادي- توري دا ميدرونييرا  /

Leça da Palmeira, Venade e Torre da Medronheira, 2018-2020)

 

القاهرة - جمهورية مصر العربية  - ٢٠٢٣ /

Sefsafa, Cairo, Egipto, 2023

 

 

ترجمة: جمال خليفة / tradução de Gamal Khalifa

الإدارة الأدبية: محمد البعلي / direcção literária de Mohamed El-Baaly

 

 

اطلبه من هنا: / encomendar aqui:

 

§


MOVIMENTO (edição italiana)


43 poesie

(Leça da Palmeira, Venade e Torre da Medronheira, 2018-2020)

 

Edizioni Kolibris, Ferrara, 2023

 

traduzione di Chiara De Lucca

prefazione di Stefano Serri
 

collana Beija-flor
direzione letteraria di Chiara De Lucca

 

acquista il libro qui

 

§ 

 

STEFANO SERRI, prefazioni a Movimento, Edizioni Kolibris, Ottobre 2023

«Ma cos’è il mondo, cos’è questa cartina piena di punti dove ancora non sei passato (ma speri ancora di recuperare); cos’è questa stazione dove trovi lasci e ritrovi le persone, anche quelle scappate, anche quelle che credevi perse per sempre, una stazione dove non sai ancora se partirai, ma sosti ai tavolini dei bar, sulla panchina, sulla banchina, ti fermi e guardi come sono diversi eppure vicini, i passanti, i visi degli altri; cos’è questo giardino dove fioriamo, ci sfogliamo, facciamo due passi e perdiamo radici, ci riscopriamo verdi dopo il marrone, troviamo un sentiero e non c’importa dove; a cosa serve, tutta questa creazione, questo esercizio di grazia in sei giorni (più il settimo, per i ripetenti e per i più stanchi), questo bellissimo quadro che abbiamo guastato infilando le mani sporche troppe volte, pasticciato, forse bucato, bruciato, danneggiato forse per sempre; a cosa serve un libro, ad esempio questo Movimento, che la ripete, la creazione, un giorno alla volta, dal pianeta più lontano che è Saturno fino al nostro sole, contando il tempo con il pallottoliere del cielo, come facevano i romani antichi; a cosa serve, adesso, a me, a cosa serve Dio, tutto quel perfetto che è malamente rotolato via, tutto quel cielo bello pieno di muffe, a cosa serve il mondo che ancora incontro e non smetto di toccare, anche se sempre da più lontano, quasi senza mano, a cosa serve, ti chiedo, mi chiedi? È un laboratorio. È il laboratorio dei tuoi sorrisi. Pensa, leggendo questo libro di poesie, pensa che si sono accumulati in tante città, in tante stanze, occasioni e persone, sapori e canzoni, perché tu possa un giorno smuovere le labbra, al di là della gioia e della tristezza, perché tu percepisca un movimento, anzi il Movimento, l’unico che alla fine importa, il sorriso, che è il cure riemerso, un gesto, un manifesto, un ponte verso chi ha intercettato il tuo viso forse per caso, un tocco di pelle su pelle più grande di ogni saluto, il movimento più umano che possiamo fare senza allungare una mano. A questo serve il mondo. A questo serve la poesia e questo libro, forse anche queste poche righe che sto scrivendo: ad allenarti a cercare e fiutare sorrisi, a partire da te, al di là di ogni umore e gradino, al di là di ogni imprevisto o di altezza, al di là della gioia e della tristezza.»

 

§

 

 


ВЕЛОСИПЕД ДО БЕЗКРАЯ (BICICLETA PARA O INFINITO – edição búlgara)

40 избрани стихотворения

40 poemas escolhidos

 

Порто, Леса да Палмейра, Венаде и Торе да Медронейра, 1986-2023

Porto, Leça da Palmeira, Venade e Torre da Medronheira, 1986-2023

 

Изток-Запад, София, 2024

Iztok-Zapad, Sófia, 2024

 

Превод: Мария Георгиева и Цочо Бояджиев

tradução de Maria Georgieva e Tzotcho Boyadzhiev 

 

поръчайте книгата от тук / encomendar o livro aqui


>  Поръчки от чужбина:  iztok_zapad@abv.bg

 

§

 

През м. февруари 2024 г. излезе дългоочакваната антология Велосипед до безкрая с избрани стихотворения на Жоао Луиш Барето Гимарайш в превод от португалски език на Мария Георгиева и Цочо Бояджиев. Книгата е опит за по-детайлно представяне на поезията му, след големия интерес на българската публика към сборника В тъжните дни не говорим за птици“ (2018 г.), в който са включени стихотворения на общо шестнадесет съвременни португалски поети, сред които и Жоао Гимарайш.

 

Жоао Луиш Барето Гимарайш е роден в Порто, Португалия (3 юни 1967 г.), където завършва медицина. Той е поет и пластичен хирург. Първата му книга със стихове е „Има цигулки в племето“ (1989). Автор е на „Избрана поезия“ (2011), „Тук си“ (2013), „Средиземно море“ (2016), за която през 2017 г. получава националната награда за поезия „Антонио Рамош Роза“ (издадена и на испански), „Номади“ (2018), „Времето напредва в срички“ (2019), „Движение“ (2020). През 2022 г. е отличен с наградата „Песоа“. Той е и преводач, хроникьор и блогър, пише предимно за своя блог Poesia & Lda. Негови произведения са публикувани в антологии в Португалия, Бразилия, САЩ, Германия, Австрия, Италия, Мексико, Доминиканска република, Хърватия, Черна гора, България, както и в литературни списания в Португалия, Испания, Франция, Белгия, Холандия, Великобритания, Македония, Бразилия, Мексико и САЩ. Участва в литературни фестивали в Испания, Мексико, Хърватия и САЩ.

 

 §